Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nerelerde Bulunur? Bir Genç Yetişkinin Bakışı
Yenilenebilir enerji… Hani şu çevre dostu, doğayı koruyan, geleceğe umut veren enerji türü var ya, evet, ondan bahsediyorum. Benim gibi biraz esprili ve kafasında sürekli “ya şöyle olursa?” sorusu dönen biri için bu konu, hem ciddi hem de eğlenceli bir hale gelebilir. Gelin, Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarının nerelerde bulunduğunu, gündelik yaşamın içinde, arada bir dalga geçerek ve tabii ki biraz kafa karıştırarak keşfedelim.
Rüzgar Enerjisi: Ege’nin İntikamı
Rüzgar enerjisi, tam olarak İzmir’in “ne var bende?!” dediği alan. Yani, şunu düşünün: Rüzgar, Ege’nin en doğal silahı. İzmir’de otururken sabahları balkonuma çıkıp, saçımı rüzgarın savurmasına aldırmadan enerji üretmenin ne kadar mantıklı olacağını düşünüyorum. “Bana da bir tür rüzgar türbini taksan, sabahları kahvemi içerken elektrik üretsen…” diye içimden geçiriyorum.
Neyse, şaka bir yana, Türkiye’de rüzgar enerjisi denince akla ilk gelen yerler Çanakkale, İzmir ve Aydın. Rüzgar türbinlerinin sıralandığı bu yerlerde rüzgarın gücü, çoğu zaman enerjiden daha güçlü. Yani, Ege’nin ve Marmara’nın enerjik doğası, hem turizme hem de enerji üretimine katkı sağlıyor. Rüzgar bu bölgelerde gerçekten de “ne var bende?” diyor ve biz de buna karşı koyamıyoruz.
Diyalog:
– Arkadaş: “Ya, bana elektrik yetmiyor, çok yoruldum ya.”
– Ben: “Sana bir rüzgar türbini takayım, sabahları rüzgarı kesen türbini izle, akşamları da enerjini al.”
Güneş Enerjisi: Güneyin Güneşinden Güç Almak
Hadi itiraf edelim, güneş enerjisi deyince aklımıza hemen Antalya, Konya, Gaziantep gibi güneşin ne kadar yakıcı olduğunu bildiğimiz iller geliyor. Türkiye’nin güneyi güneş enerjisi üretimi için resmen altın madeni gibi. Oralar neredeyse güneşin sağladığı enerjiden başka hiçbir şeye ihtiyaç duymuyorlar. Benim bir arkadaşım, Antalya’ya tatil için gitti ve orada güneş enerjisiyle çalışan her şeyi görüp hayrete düştü: “Ya burada sadece güneş var, bir de ben buradayım!”
Tabii, güneş enerjisi sadece Güney’de değil, tüm Türkiye’de hızla yayılmaya başlıyor. Ama güneşin harika bir özellikleri de var: Ne zaman Güneş tutulması olsa, bir grup insan “Ahh, şimdi elektrik bedavaya mı gelir?” diyerek bir espri yapar. Çünkü bizim ülkemizde, güneş enerjisinin en güzel yanlarından biri, halk arasında komik şakaların yapılması.
Diyalog:
– Ben: “Yani, güneş enerjisi olmasaydı, Antalya’nın sıcaklığına nasıl dayanırdık?”
– Arkadaş: “Yağmurlarla! Ama sadece 1-2 dakika.”
Jeotermal Enerji: Herkesin Sıcak Kalacağı Yer
Şimdi gelelim, Türkiye’nin yer altındaki hazineye, jeotermal enerji. Burada, bir başka şaşırtıcı şey var: Türkiye, dünyadaki en büyük jeotermal enerji potansiyeline sahip ülkelerden biri. Aydın, Denizli ve Manisa gibi bölgelerde yer altı kaynaklarından elde edilen enerji, kışın sıcak kalmak için birebir. Hatta bazen öyle sıcak su kaynakları var ki, birinin içine düşseniz, ‘Vay be!’ diyeceğiniz türden. Burası tam olarak “baba ocağı” havası.
Bu enerji türü, en çok turizme katkı sağlıyor, çünkü jeotermal kaynaklar, kaplıcalar ve termal otellerle birleşince, gerçekten güzel bir gelir kaynağı oluşturuyor. Hem enerji üretiyor, hem de tatil yapıyorsunuz. Tam işte: “Kendi sıcak suyunuzu bulun, ardından rahatça sıcak kalın.” Ama bir yandan da düşünüyorum; ‘Ya bir gün ben de burada enerji üretip, internet faturamı ödersem?’
Biyokütle Enerjisi: Atıkları Enerjiye Dönüştürmek
Biyokütle enerjisi dediğimizde, aslında çok sevdiğimiz ama bazen unuttuğumuz organik atıkları kullanıyoruz. Peki, Türkiye’de bu enerji kaynağının nerelerde kullanıldığını öğrenmek istesek? Çorum, Samsun ve Tokat gibi illerimizde, tarım atıkları, orman ürünleri ve hayvancılık ürünleri biyokütle enerjisine dönüşerek, elektriğe çevriliyor. Yani, her bir patates kabuğunun ve meyve kabuğunun aslında “süper kahraman” olduğunu kabul etmeliyiz.
Ama bir yandan da şöyle düşünüyorum: ‘Patates kabuklarından elektrik üretsek, patates kızartmamızın fiyatı artar mı?’ Herkesin mutfakta kullandığı kabuklar, bir yandan da enerji kaynağı oluyorsa, aslında çok yaratıcı bir sistem kurmuş oluyoruz.
Diyalog:
– Arkadaş: “Bu akşam patates kızartması yapalım!”
– Ben: “Ya, patates kabuğundan elektrik üretsek, belki faturamız daha düşük olur.”
Sonuç: Yenilenebilir Enerji, Her Yerde Bizi Bekliyor
Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynakları nerelerde bulunur diye sorarsak, aslında her yerde bizi bekliyor. Ege’nin rüzgarından, Akdeniz’in güneşine, İç Anadolu’nun yer altı sıcaklığından, Karadeniz’in organik atıklarına kadar her şey birer enerji kaynağına dönüşebiliyor. Bizim de asıl görevimiz, bunları doğru kullanmak.
Düşünsenize, belki bir gün İzmir’in sahillerine gittiğinizde, rüzgar enerjisinden elektrik üreten bir türbinin gölgesinde kahvenizi içerken, enerji faturanızı unutmuş olacaksınız. Ama o zaman bile bir şekilde elektrikle dalga geçmek, işin tadını çıkarmak istiyorsanız, bu blog yazısının size ne kadar yakın olduğunu fark edeceksiniz!